ضرورت مدیریت مرحله پسازلزله کرمانشاه/ محسن مصطفایی
در زلزله اخیر کرمانشاه، ده ها هزار نفر بي خانمان شده‌اند و هزاران نفر از هموطنان كشته و مجروح شده‌اند، بازماندگان نیز با مشکلات عمیق و گستردهای مواجه شده اند و ماتم و حزن سنگینی بر فضای روانی جامعه سایه افکنده است.
بررسیهای میدانی نشان میدهد ضعف زیرساختها، نحوه ساخت و معماری نامناسب خانهها و اماکن موجود خصوصا مسکن مهر، عدم آموزش های کاربردی و عمومی مناسب برای مقابله با شرایط بحرانی و… فاجعهاي دلخراش را به وجود آورده، که خسارات مالی و جانی زیادی بدنبال داشته و عمیقاً موجبات تاسف و تالم عمومی بوجود آورده است.
در شرایط فعلی مدیریت بحران از اهمیت خاصی برخوردار بوده که طیفی از اقدامات و تدابیری را دربر میگیرد که ضمن پیشگیری از بحرانهای بعدی، ساماندهی کمکهای مردمی و دولتی، اسکان زلزله زدگان، کاهش تبعات مادی و روانی زلزله و… را دربر می گیرد.
مدیریت بحران و وضعیت پسازلزله در کوتاه مدت و میان مدت، مساله مهمی برای کاهش این فاجعه و مشکلات می باشد و در صورت ناکارآمدی و ناهماهنگی مدیریت بحران، می تواند ابعاد مشکلات موجود را عمیق تر نماید و مشکلاتی نظیر: سرما، گرسنگي، تشنگي و مشکلات روانی زلزله زدگان، فاجعه اي بسیار بزرگتر رقم بزند.
مردم از ديدن اين حجم وسيع از ویرانی، درد و بدشانسی حادثه ديدگان بهت زده شده‌اند و با چشماني اشكبار و ضمن نگرانی نسبت به سرنوشت و آینده خود و بغضي در گلو، خواستار رسیدگی فوری و جامع مشکلاتشان هستند.
اگرچه با همت والای مردم و نهادهای مرتبط، اقلام خوراکی و پوشاک زیادی برای شهرستان سرپل ذهاب فرستاده شده، اما متاسفانه مشکلات و ناهماهنگی ها در نحوه توزیع این کمک ها کاملا به چشم می خورد و باید فکری برای آن بشود.
متاسفانه بعد از گذشت سال ها و شاهد بودن مسائلی مثل جنگ، زلزله، سیل و طوفان، هنوز نتوانسته ایم مکانیزم جمع آوری، اعلام نیاز، توزیع خدمات و اطلاع رسانی قابل اتکا و جامع را در وقوع حوادث غیرمترقبه تنظیم کنیم. در چنین وضعیتی چگونه می توانیم انتظار داشته باشیم که بحران ها بدون ناهماهنگی و بدون هیچ مشکلی مدیریت شود؟ چطور مردمی که دچار بحران شده اند تصور کنند حقی از آنها ضایع نمی شود؟ چرا باید خلاها و ضعف های زیادی باعث شود که گروه های مختلف مردمی خود راساً وارد میدان و خدمات رسانی شوند و نهادهای امدادی نتوانند این مساله را به درستی مدیریت کنند؟ چرا نهادهای خدمات رسان در حوادث غیرمترقبه به فکر بازسازی اعتماد مردمی و پرورش سرمایه اجتماعی نیستند و مردم نمی توانند با خیال راحت کمک ها را در اختیارشان قرار دهند؟ و موارد دیگر
در خصوص زلزله کرمانشاه باید مشکلات موجود در ۳ سطح باید بررسی و حل شود:
در مرحله اول نیازها، بیشتر حول تامین مایحتاج اولیه نظیر: چادر ضدآب، پتو، وسایل گرمایشی، آب، لباس گرم و مواد غذایی، بهداشتی و درمانی، و وسایل آشپزخانه است، که با همت مردم و ادارات بخش زیادی مرتفع شده و کمبودهای احتمالی نیز قابل حل است.
مرحله دوم اسکان موقت در کانکس، اماکن عمومی، آواربرداری گسترده و بازسازی برخی منازل کمتر آسیب دیده، تامین نیازهای مالی و معیشتی و توجه به مشکلات روانی و آموزشی زلزله زدگان استکه نیاز به جدیت و تامین اعتبارات لازم، بهره گیری از نظرات متخصصین دارد.
مرحله بعدی برنامه جامع همراه با سرعت عمل برای نوسازی و بازسازی منازل شهروندان با تجمیع توانمندی ها و هم افزایی ظرفیت های دولتی و مردمی است، لذا تشکیل کمیته های هماهنگی و نظارت بر روند بازسازی، اختصاص اعتبارات ویژه، تهیه طرح عملیاتی بازسازی، تامین منابع مالی و معیشتی برای خانواده ها، استفاده از توان بخش خصوصی و شرکت های بزرگ عمرانی برای بازسازی، حمایت از کودکان و زنان آسیب دیده و…از موارد مهمی است که باید مدنظر قرار بگیرد.
