فردین مصطفایی
اقتصاد شهرستان مرزی استان کوردستان و آذربایجان غربی برپایه تجارت مرزی شکل گرفته، اقتصادی که چندان پایدار نبوده و با فراز و فرودهای زیادی همراه است.
تحولات سیاسی دو طرف مرز، مسائل اقلیمی و آب و هوایی، وضعیت کولبری، قیمت دلار، رابطه دیپلماتیک و اقتصادی ایران با چین و دبی و حتی ترکیه، وضعیت اقتصادی داخلی و…ارتباط مستقیم و تنگاتنگی با وضعیت اقتصادی شهرهای مرزی دارد
مشاهدات میدانی در بازار شهرستان های مرزی خصوصاً بانه در هفته های اخیر نشاندهنده بی رونقی و حتی رکود حاکم بر آن می باشد. به گفته شهروندان و کارشناسان، نه کارخانه و کارگاهی در این شهر هست و نه کشاورزی از چنان قوامی برخوردار است که بتواند چرخ های اقتصاد شهر را به گردش دربیاورد؛ لذا تکیه گاه اقتصاد بانه، که به شهر پاساژها معروف شده، بر تجارت مرزی و فروش کالا در پاساژهاست
کم رونقی بازار: از رکود اقتصادی تا کم اعتمادی مشتریان
از مغازه داران دلایل کم رونقی بازار بانه و مقایسه آن را با سال های گذشته پرسیدیم که جواب های مختلف و گاه نزدیک به هم شنیدیم:
اکثراً معتقد بودند رکود اقتصادی داخلی و اقتصاد ضعیف خانوارها باعث کاهش ورود مسافران به بانه شده، لذا تعداد مشتریان امسال نسبت به سال های گذشته کاهش زیادی داشته و حتی به کمتر از ۵۰ درصد رسیده است. عده ای نیز معتقد بودند بعلت شرایط جوی و نامساعد بودن آب و هوا و احتمال بسته شدن جاده ها، برخی مسافران در فصل سرما از ورود به شهر بانه خودداری می کنند.
اما یکی دیگر از نگرانی مغازه داران در بانه ورود کالاهای بدون کیفیت یا با مارک های تقلبی به بازار این شهر توسط عده ای معدود بوده، که این مساله روی اعتماد مشتریان و بازگشت مجدد آنان به بانه برای خریدهای چمدانی اثر منفی داشته است.
آنان همچنین می گویند رشد گسترده پاساژها و شاغلین در این بخش هم بدون برنامه بوده است.
برخی هم رسمی نشدن بازارچه سیرانبند بانه، تحولات اقلیم کردستان و کاهش روابط دیپلماتیک ایران با آنان، افزایش قیمت دلار و در نتیجه افزایش قیمت کالاهای وارداتی و… را در رکود فعلی بازار موثر می دانند.
راهکارهای رونق بازار بانه
بنظر می رسد باید فکر اساسی برای این مساله شود و چشم اندازی میان مدت و بلندمدت برای پایداری تجارت در شهرهای مرزی درنظر گرفته شود. تسریع در ساخت و راه اندازی منطقه ویژه اقتصادی بانه، رسمی شدن مرز سیرانیند، کنترل بیشتر کالاهای وارداتی با تاکید بر توجه به کیفیت کالاها، برگزاری دوره های آموزشی بازاریابی و مشتری مداری برای بازاریان، توسعه و بهسازی مسیرهای دسترسی از جمله تبدیل مسیر سقز- بانه به آزادراه، رونق دادن به محصولات صنایع دستی و کشاورزی و باغداری این منطقه، توجه به مشکلات کولبران و رعایت حقوق انسانی و اجتماعی آنان، رونق بخشی به اقتصاد داخلی و ارتقای توان خرید خانوارها و… در این راستا ضروریست.
فردین مصطفایی
