دکتر احمد امانی روانشناس و عضو هیات علمی دانشگاه کوردستان
واقعیت داشتن چالش نهنگ آبی مورد تردید است، اما تأثیر رسانههای اجتماعی بر سلامت روان جوانان واقعیت دارد.
بسیاری از خروجیهای رسانهها گزارشهایی را دربارهی #چالش_نهنگ_آبی منتشر میکنند. بر اساس این گزارشها، چالش نهنگ آبی یک بازی در رسانههای اجتماعی است که ادعا میشود جوانان را تشویق به انجام رفتارهای آسیبزننده به خود یا خودکشی میکند.
در حالی که هیچ شواهدی نداریم که نشان بدهد چالش نهنگ آبی یک پدیدهی واقعی است، این را میدانیم که رسانههای اجتماعی – در تمام شکلهای خود – میتوانند تأثیری قابلتوجه بر سلامت روان، به ویژه در جوانان، داشته باشند.
جوانان از گروههایی هستند که بیشترین خطر خودکشی را دارند: بر اساس گزارش مرکز کنترل بیماریها (CDC)، ۱۷ درصد از دانشآموزان کلاس ۹ تا ۱۲ گزارش کردهاند که در ۱۲ ماه گذشته به طور جدی به خودکشی فکر کردهاند.
ما به والدین و آموزشدهندگان به شدت توصیه میکنیم که با کودکان و جوانان بنشینند و با آنان دربارهی تأثیرات بالقوهی رسانههای اجتماعی صحبت کنند… ضرورت دارد که دربارهی سلامت روان، افسردگی، و افکار خودکشی و نقش احتمالی که رسانههای اجتماعی میتوانند داشته باشند به طور روشن و صادقانه صحبت شود.
گرچه بسیاری از بحثها به اثرات منفی رسانههای اجتماعی تمرکز دارند، تأثیر مثبت آنها را نمیتوان نادیده گرفت: رسانههای اجتماعی میتوانند برای افرادی که فکر خودکشی دارند اما نمیتوانند شخصا دربارهی آن با کسی صحبت کنند و کمک بخواهند مفید باشند.
جوانانی که افکار خودکشی دارند معمولن علایم هشداردهنده ای را از خود نشان میدهند. این علایم هشداردهندهی خودکشی میتواند شامل مواردی مانند حرف زدن دربارهی مرگ یا احساس ناامیدی، تحریکپذیری شدید، دوری کردن از دوستان و خانواده، و لذت نبردن از فعالیتهای معمول زندگی باشد.
اگر متوجه علایم هشداردهندهی خودکشی در کسی شدید، حرف زدن سریع و روشن دربارهی خودکشی میتواند باعث نجات دادن یک زندگی [زندگی او] شود.
رییس انجمن خودکشیشناسی امریکا میگوید: «هر بار که یک کودک در اثر خودکشی جان خود را از دست میدهد، به دنبال علت آن میگردیم. خودکشی پدیدهای پیچیده است و هرگز یک علت واحد ندارد. اگر پدیدههایی مانند چالش نهنگ آبی را به عنوان علت خودکشی جوانان تلقی کنیم، در معرض این خطر هستیم که از درد و رنج روانی افراد [در معرض خودکشی] غفلت کنیم و نسبت به افرادی که رنج میکشند تبعیض بیشتری اعمال کنیم.»
برای رسانهها:
ما به اصحاب رسانه توصیهی جدی میکنیم که در گزارش کردن داستانهای مرتبط با نهنگ آبی یا وقایع شبیه آن احتیاط به خرج بدهند. این موضوعات خبری میتوانند تبدیل به شایعاتی گسترشیابنده شوند که باعث ایجاد فرهنگ ترس و هشدار میشوند که خود میتواند موجب شود که حرف زدن دربارهی خودکشی و رسانههای اجتماعی برای جوانان، والدین و آموزشدهندگان را سختتر کند.
انتشار مسؤولانهی گزارشها همراه با داستانهای امید و تابآوری [در شرایط دشواری و استرس] میتواند باعث کاهش تعدادی از خودکشیها شود.
منبع: سقز روداو