آموزش عالی و توسعه مراکز دانشگاهی در استانها کمتر توسعه یافته از جمله استان کردستان جزو سیاستهای موکد وزارت علوم ،تحقیقات و فناوری می باشد. اکنون دیگر پذیرفته شده است که آموزش نه تنها یکی از حقوق اولیه و اصلی انسانی است بلکه جزو پارامترهای اصلی توسعه اقتصادی و اجتماعی نیر هست و چنانچه برنامه ریزی آن به شایستگی انجام شود می تواند در حوزه های مختلف حیات اجتماعی راهگشا می باشد. در شرایط فعلی، علیرغم گسترش تفکر خصوصی سازی آموزش عالی ، متاسفانه تقویت و حمایت این سرمایه گذاری از سوی دولت به درستی صورت نمی پذیرد.آموزش عالی در بیست سال گذشته به لحاظ رشد کمی ، توزیع منطقه ای ، افزایش رشته تحصیلی در مقاطع مختلف تحصیلی پیشرفتهای قابل توجهی داشته است که سهم کردستان هم کم نبوده و از یک دانشگاه دولتی به بالای ۵۰ مرکز دانشگاهی رسیده است. سهم شهرستان سقز چهار دانشگاه ( آزاد – پیام نور – علمی کاربردی و فنی حرفه ای) می باشد . متاسفانه هر کدام از این مراکز علمی ، مشکلات اساسی بر سر توسعه و حتی بقاء در سالهای آتی دارند . اهم مشکلاتی که مانع بزرگی بر سر توسعه آموزش عالی در سطح شهرستان سقز می باشد به شرح ذیل اعلام می گردد:
۱- سیاست زدگی دانشگاههای سطح شهر :
همه واقفیم که دانشگاهها نقش پررنگی در مناسبتها ی سیاسی، اجتماعی،اقتصادی ….. کشور دارند(انتخابات ،سیاست خارجی , …..) . متاسفانه به جای اینکه دانشگاهها سیاسی باشند سیاست زده شده اند که بصورت علنی و آشکار به نفع فرد یا افراد خاصی تبلیغات گسترده انجام داده و در آینده هم انجام خواهد شد.که همین موضوع شور و نشاط را در بین دانشجویان از بین برده.و ایستایی و بی تحرکی را حاکم نموده است.
۲- بها ندادن مسئولان و تصمیم گیران جامعه به نتایج حاصل از تحقیقات در دانشگاهها و عدم استفاده از آنها در برنامه ریزی های حرفه ای و شغلی.
۳- افت تدریجی کیفیت و کمیت دانشجویان ورودی به دانشگاهها
۴- حذف روحیه کار گروهی و جمعی :
مصداق نمایان آن دانشگاه علمی کاربردی سقز است که بصورت غیر دولتی و هیات موسسی در سال ۸۷ تاسیس شده و عهده دار و سرمایه گذار اصلی صرفا یک نفر می باشد و سایر افراد نه تنها سرمایه گذاری ننموده اند بلکه حتی حضور حداقلی هم پیدا نکرده اند و بعد از اینکه این مرکز دانشگاهی به نان و نوائی رسیده و در مسیر توسعه آموزشی و ….. گام برمی دارد مدعی سهم و سنگ اندازی هستند که متاسفانه همین امر باعث شده مشکلات عدیده ای شده بطوریکه دوره های متعدد پذیرش قطع گردیده و در صورت عدم پذیرش در ترمهای آتی ادامه کار برای این مرکز علمی و دانشگاهی سخت و تقریبا غیر ممکن خواهد بود.
می طلبد مسئولان ارشد استانی و حتی شهرستانی نسبت به حل این معضل گام برداشته که شاهد افت آموزشی در این شهر و مشکلات عدیده ( بیکاری کارمندان و مدرسان این مرکز علمی – آواره شدن داوطلبان و دانشجویان به شهرهای همجوار – عواقب و آسیب های بعدی ……) نباشیم و مطالبات به حق مردم این شهرستان مبنی بر ادامه فعالیت مراکز دانشگاهی در جهت توسعه آموزشی به جد پیگیر و نسبت به حل مشکلات اقدام نماییم.
۵- عدم توزیع مناسب منابع و امکانات و تجهیزات:
نمونه بارز در این زمینه ایجاد و احداث دانشکده علوم و وابسته به دانشگاه کردستان در شهرستان سقز است که با همت و تلاش نماینده محترم مجلس و مسولین استانی و شهرستانی انجام شده است . بالغ بر ۵ سال از ساخت این مرکز علمی می گذرد متاسفانه هنوز پیشرفت فیزیکی در حد ۲۰% ( اسکلت ساختمانی، بدون امکانات و جانمایی نامناسب و …..)می باشد که در سفر اخیر معاون وزیر علوم از این پروژه بازدید به عمل آمد و قولهای مساعدی در تکمیل پروژه داده شده است . البته نماینده محترم از معاون وزیر علوم درخواست پذیرش دانشجو برای بهمن ۹۷ نموده است که با این اوضاع ،چنین درخواستی غیر ممکن و دور از دسترس است. چون حداقل استانداردهای آموزشی لازم و زیر ساخت مناسب ( رشته های متناسب با نیاز شهرستان – اساتید متخصص و با تجربه – نیروهای تمام وقت و …. ) وجود ندارد. و اکنون این سوال مطرح است آیا امکانات موجود می تواند برای توسعه آموزشی ، اقتصادی و …. به این شهر کمک کند.؟
۶- تداخل اهداف دانشگاهها :
پذیرش دانشجو محصول رقابت نامناسب و ناسالم است و صرفا بر پایه کمیت می باشد و به جای تنوع رشته ها و نیازهای اشتغال در شهرستان ، رقابت بر سر تعداد دانشجو است که این می تواند آفت بزرگی برای عدم پیشرفت آموزشی می باشد.چون هر کدام از دانشگاهها با اهداف متفاوتی تاسیس و رسالت مشخصی را طی می کنند.وجود هر کدام از این دانشگاهها مانع پیشرفت دیگری نیست بلکه می توانند مکمل یکدیگر باشند.با کمال تاسف مسئولین و کارکنان دانشگاهها در این شهر، وجود دانشگاه دیگری را مانعی بر سر راه خود می بینند.که بسی جای تامل دارد!
۷ – ضعف مدیریتی دانشگاهها
متاسفانه در سالهای اخیر خصوصا و در سالهای قبل نیز ، دخالت مستقیم مسئولین ارشد این شهرستان در عزل و نصبهای مدیریتی دانشگاه(که خود نوعا مستقل بوده) باعث شده انتصابها به صورت سلیقه ای و با رویکرد سیاسی باشد.و فاکتورهای مدیریتی ، علمی و آموزشی کمتر تاثیر گذار می باشد.که همین امر باعث می شود که پایداری و دوام مدیریتی یک دانشگاه وابسته به بقای یک طیف سیاسی و یا ….. باشد.
بدیهی است متولیان آموزش با توجه به وضعیت حساس کشور و نقش محوری آموزش عالی در توسعه ملی با حفظ جایگاه صحیح این بخش در برنامه های کشوری و تامین حداقل های لازم برای این بخش ، زمینه جوابگویی به نیازهای جامعه و تحقق نقش اساسی آموزش عالی در حفظ استقلال همه جانبه و اعتلای کشور را فراهم نمایند.
منصور سلیمی فر- مدرس دانشگاه
وضعیت نامطلوب آموزش عالی (دانشگاهها ) در شهرستان سقز
