باربری یا حمل کالا یکی از مشاغل ناپایدار و غیررسمی دیگر که همطراز و همسو با کولبری می باشد، پدیده باربری و حمل و نقل کالا از شهرهای مرزی همچون سقز، بانه، مریوان، سردشت، پیرانشهر و…به سوی شهرهای مرکزی مانند: تهران، اصفهان، تبریز، همدان و… است.
جوانانی که خطرات و سختی های داخل جاده ها را با ماشین های شخصی یا راهرو اتوبوس ها را تحمل کرده تا در ازای حمل کالا، حق الزحمه ای برای تامین قوت روزانه و مخارج خانواده و فرزندان بدست بیاورند، که در این راستا گاها متحمل خسارات جانی و مالی شده اند.
برای بررسی وضعیت باربران با چند نفر از آنان صحبت هایی انجام داده ایم که به شرح زیر از نظرتان می گذرد:
باربری شغلی از روی ناچاری با درآمدی پایین
علی مردی حدوداً ۵۰ ساله می گوید: حدود ۴ سال است که دستمال جادویی و روسری را به مقصد همدان، خرم آباد و بروجرد حمل می کنم، ما این بین صرفاً حمل کننده کالا از سقز یا بانه تا مقصد هستیم و در ازای آن حدود ۲۰۰ هزار تومان حق الزحمه دریافت می کنیم که اگر هزینه بنزین ماشین و استهلاک را کم کنیم کمتر از یکصد هزار تومان برای ما باقی می ماند
وی افزود: ما باید بار را بصورت تضمین شده حمل کنیم و اگر مشکلی پیش بیاید و یا ماموران آن را بگیرند، موظفیم قیمت کالا را به صاحب آن پرداخت کنیم و به همین دلیل همیشه دچار رنج و نارحتی هستیم.
این فرد می گوید: باربری وسیله ای برای تامین معیشت در ازای گذشتن از زندگی و جان است.
باربران بیمه تامین اجتماعی ندارند
یاسین هم با بیان اینکه ۳ سال است که لوازم خانگی و کولر گازی را از مریوان بسوی شهرهای شمالی حمل می کند، خاطرنشان ساخت: اکثرا شب ها حرکت می کنیم و بعد از تحویل کالا فوراً بسوی شهر خودمان برمی گردیم که بدلیل شرایط سختی کاری همراه با استرس دچار مشکلات روانی و جسمی شده ایم.
وی در مورد اینکه آیا تحت پوشش بیمه تامین اجتماعی هستند یا نه؟ گفت: کمتر کسی از قشر ما توانایی پرداخت ماهانه ۲۰۰- ۳۰۰ هزار پول بیمه را دارد و اکثراً فاقد بیمه تامین اجتماعی هستیم.
اگر ماهی یک و نیم میلیون درآمد داشتیم هیچ وقت بابری نمی کردیم
این فرد ۳۰ ساله به سقزرووداو می گوید: اگر در استان کردستان شغلی با درآمد حدود یک و نیم میلیون داشتم هیچ وقت به باربری روی نمی آوردم. اکثر باربران همین وضعیت را دارند مگر اینکه اندکی شانس داشته باشند و یا کالاهای دیگری را حمل بکنند و به سود زیادی دست پیدا کنند که آنهم بسیار اندک اتفاق می افتد.
غربت کار در تهران، مرا باربر کرد
کیوان یکی دیگر از حمل کنندگان کالا در مسیر سقز- تهران می گوید: سال ها در تهران مشغول کارگری بودم، غربت در آنجا باعث شد تا پس از چند سال به سقز برگردم و با تهیه یکدستگاه پراید به باربری در مسیر سقز- تهران مشغول شوم.
آسیب های باربری
وی افزود: در مسیر رفت و برگشت سقز- تهران به هنگام حمل کالا با خطر تصادف، توقیف کالا توسط مامورین، احتمال برخورد با افراد بدحساب، گم شدن کالا در بازارهای شلوغ تهران، جریمه، استهلاک ماشین و…مواجه هستیم، اما واقعاً راه دیگری برای تامین امرار معاش نداریم، حتی کارگری ساده هم در شهرستان سقز برای ما در فصل های سرد پیدا نمی شود.
این جوان به خستگی و خواب آلودگی باربران به هنگام برگشت از تهران اشاره و می گوید: سالانه ده ها فرد سقزی و شهرهای اطراف در مسیر قیدار به طرف بیجار بعلت تصادف جانشان را از دست می دهند و ده ها نفر نیز مصدوم و متحمل خسارات مالی زیادی می شوند.
وی می گوید: تشریح سختی کار باربران واقعاً گریه آور است، اما کسی به فکر حل مشکلات ما نیست و بیشتر به چشم قاچاقچی به ما نگاه می شود، در حالیکه ما صرفاً انتقال دهنده کالاهایی نظیر: کولرگازی، ال ای دی، روسری، پوشاک، لوازم آرایشی و… هستیم و حق الزحمه پایینی به ما می رسد و سود بالای آن به جیب واردکنندگان عمده و قاچاقچیان می رود.
باربری تنها راه نجات زندگی ام است
کیوان گفت: بنده با مدرک کاردانی مجبورم این شغل سخت و پرخطر را ادامه دهم و در واقع کولبری یا باربری تنها راه نجات و ادامه زندگی من و خانواده ام است.
باربری و کولبری دو روی یک سکه هستند
کولبران در مرزها و باربران در بین شهرها مشغول کار هستند و دقیقا دو روی یک سکه هستند در برنامه ریزی ها برای حل مشکلات کولبران باید مشکلات باربران نیز دیده شود
پر واضح است که مردمان سخت‌کوش کرد اگر شرایط مساعد و روزگار پررونقی داشتند، شاید هیچ گاه پا در مسیرهای پرخطر کولبری و باربری نمی‌گذاشتند، ولی به هر روی، کمبود امکانات، کوتاهی ها و سایر مسائل دست به دست هم می‌دهند تا این روزها کولبری و باربری در این مناطق به شیوه‌ای رایج برای گذران زندگی تبدیل شود.
فردین مصطفایی
