برخی حقوقدانان نسبت به سوءاستفاده احتمالی از انگشتنگاری هشدار میدهند و معتقدند این مسأله مرتبط با موضوع امنیت ملی است و باید بررسی شود.
درنگ : شاید بارها این اتفاق برای شما که این مطلب را میخوانید، رخ داده باشد که برای دریافت کالا یا بستهای از شما اثرانگشت گرفته شود. تمامی افراد در مواجهه با این موضوع به راحتی این کار را انجام میدهند اما نمیدانند که افراد سودجو میتوانند بعدها از این اثر انگشتها سوءاستفادههای بسیار زیادی کنند. اغلب شرکتهایی که از شما برای تحویل کالا اثرانگشت میگیرند این استدلال را دارند که برای احراز هویت شما در سیستمشان باید حتما اثرانگشت شما را داشته باشند، درحالیکه این کار اصلا لازم نیست، زیرا شما وقتی به سوپرمارکت برای خرید یک پاکت شیر مراجعه میکنید، فروشنده از شما به هیچ عنوان امضا یا اثرانگشت نمیگیرد و شاید بتوان از این مثال برای رد استفاده از اثرانگشت در برخی از شرکتها استفاده کرد.
علیرضا دقیقی حقوقدان در رابطه با قانونی بودن یا نبودن گرفتن اثر انگشت توضیحاتی داده است که با هم میخوانیم:
اثرانگشتهایی که اکثرا از افراد اخذ میشود در داخل فرم اطلاعات فردی جمعآوری میشود و اثرانگشت در دیتای خودش باقی میماند تا شرکت مقابل ثابت کند که کالای موردنظر را به فردی که فرم اطلاعات شخصی و اثرانگشت آن موجود است، فروخته است. این اطلاعات در محلی مانند یک هارد ذخیره میشود. این هارد پردازشش در یک سیپییو است و آن سیپییو یک تونل دارد و از این طریق وصل میشود به افرادی که میتوانند به آن در خارج از کشور دسترسی داشته باشند. مشکلی که درحال حاضر در دنیا وجود دارد این است که اثرانگشتها را همه دارند ولی نمیدانند این اثرانگشت متعلق به کیست. وقتی ما این دیتابیس را به صورت تصویر درمیآوریم یک فاجعه به بار میآید. بهطور مثال من تعجب میکنم که نامزد انتخابات وقتی برای ثبتنام به وزارت کشور مراجعه میکند، اثرانگشت خود را وارد میکند. تعجب من هم به این دلیل است که ممکن است با این اثرانگشت به گوشی، کامپیوتر و بسیاری از اطلاعات دیگر خود ورود پیدا کند. در مقابل فردی که این اثرانگشت را میگیرد به راحتی میتواند از این اثرانگشت یک سند درست و در جای دیگر از آن استفاده کند. با این وجود، این سوال پیش خواهد آمد که ما چرا باید این اثرانگشت را در اختیار دیگران بگذاریم. در امضا اینطور نیست، زیرا امضا براساس امواجی که از مغز افراد صادر میشود، صورت میگیرد و امضایی که افراد برای کاری انجام میدهند، با اثرانگشت تفاوت بسیاری دارد. بنابراین گرفتن و جمعآوری اثرانگشت فاجعه ملی است و نمیدانم چرا ما به آن توجهی نمیکنیم، در نتیجه اخذ اثرانگشت به هر نحو مجوز قانونی ندارد.
ما برای کارهایی که انجام میدهیم باید جوابی داشته باشیم. اپراتورهای تلفن همراه پاسخشان این است که میخواهم کالا را به شما بدهم و باید در مقابل آن هم رسید داشته باشم و قرارداد دو طرفه است. اما باید توجه داشته باشید که شما دفترخانه هم میروید از شما اثرانگشت میگیرند.
ما میگوییم که اثرانگشتی که در دفترخانه میگیرند با اثرانگشتی که در شرکتها از شما میگیرند، تفاوت دارد، زیرا دفترخانه از دیتابیس استفاده و کنترل میکند که شما همان فردی هستید که در دیتابیس آن سازمان وجود دارد یا خیر. حالا فرض کنید یکی از شرکتهای مخابراتی یا شرکتهای دیگر یا هر کسی که اثرانگشت میگیرد، یکی از دیتابیسهایش لو برود بهطور مثال کارمند با رئیسش دعوا شود و چند تا از هاردها را بردارد و کپی کند و دوباره سر جایش بگذارد، با این کار یک فاجعه رخ میدهد و تمام دیتابیسهای افراد هم به این طریق لو میرود و با این کار این فرد نهتنها دیتابیس افراد دیگر را دارد، بلکه اطلاعات شخصی آنها شامل کدملی، محل تولد، هویت آن فرد و آدرس خانه او را دارد. به همین دلیل این پروژه باید در شورای امنیت ملی مطرح شود تا مشخص شود چه فاجعهای رخ داده است، یعنی واقعا باید یک جلسه فوقالعاده تشکیل شود و در این جلسه تمام این دیتابیسها شناسایی شود و آنها را از بین ببرند. شما فرض کنید که یک نفر قصد داشته باشد از این اطلاعات سوءاستفاده کند و آنها را به فروش برساند. این اطلاعات میلیاردها ارزش دارد و با این کار میتواند پول هنگفتی به جیب بزند. حالا فکر کنید که این اطلاعات در داخل مجموعهای ثبت میشود که سیپییو کشور تولیدکننده آن برای کشوری که در آن زندگی میکنید، نیست.
ما نباید برای دریافت چیزی این کار را انجام دهیم. نمونه این اتفاق برای من رخ داد و یکی از شرکتهای مخابراتی برایم سیمکارتی را فرستاد و از من خواست که اثر انگشتم را در پایین قرارداد بزنم و من درنهایت این کار را انجام ندادم و کار ما به سازمان تنظیم مقررات کشیده شد. در آنجا صحبتهایی مطرح شد و در ادامه گفتند که طرفین عقد قرارداد یعنی هم سرویسدهنده و هم من باید این قرارداد را امضا کنیم که من قبول نکردم و گفتم فردی که مدیرعامل شرکت مخابراتی است باید تمام قراردادها را امضا کند. آیا تا به حال پیش آمده که وقتی از یک سوپرمارکت یک کالایی را میخرید در ازای آن اثرانگشت دهید؟
پس در اینجا این سوال پیش خواهد آمد که چرا برخی از شرکتها باید برای تحویل برخی از کالاها به شما اثر انگشتتان را بگیرند؟ من وقتی یک ساختمانی را میسازم براساس معماری که آن سازه دارد میدانم که چگونه آن بنا را ساختهام. تمام سیپییوها در دنیا در دست یکسری شرکتهایی هستند که همه آنها آمریکاییاند، یعنی این سیستمها آمریکایی است و اگر تولیدکننده سیپییو باشند، فقط در کشور آمریکا هستند و آمریکاییها میتوانند این سیپییوها را استفاده کنند. اگر سامسونگ یک سیپییو برای گوشی میگذارد، باز هم تولیدکننده آن آمریکایی است. درنهایت باید بگوییم که ما در مورد دریافت اثرانگشت خلأ قانونی داریم، زیرا هر کاری را که بخواهیم انجام دهیم، باید قانون داشته باشد وگرنه نمیتوانیم کاری انجام دهیم.
