مبنا و جايگاه قانوني شوراهاي حل اختلاف

ولي قاسمي
دانشجوي كارشناسي ارشد حقوق جزا و جرم شناسي واحد تسوج
Tarashepardaz_omid@yahoo.com

چكيده:

«شورای حل اختلاف» به عنوان نهاد شبه قضایی می تواند نقش مؤثری در توسعه قضایی و رشد و فرهنگ مصالحه، مشاوره و مشارکت در میان مردم ایفاء نماید. چرا که شورای حل اختلاف علاوه بر مبانی قرآنی و روایی، با توجه به پیشینه تاریخی آن مبتنی بر بنای عقلاء بوده و قانونگذار اسلام نیز به عنوان عاقلترین عقلاء روش خردمندان را تأیید کرده است. تحلیل ابعاد مختلف آئین نامه اجرائی شورا از جمله اشاره به نقاط قوت آن مانند ایجاد صلح و سازش بین دو طرف دعوی، رایگان بودن فرایند دادرسی و عدم رعایت تشریفات و قواعد فنی دادرسی، جلب اعتماد مردم نسبت به دستگاه قضایی، کاسته شدن بار پرونده های دادگستری و مشارکت مردم در حل و فصل امور قضایی و نیز تبیین نقاط ضعف آن مانند عدم تخصص و خبرگی لازم و کافی اعضای شورا نسبت به قوانین فقهی و مقررات قانونی، انتصابی بودن اعضاء، عدم مصونیت قضایی، عدم گذراندن دوره های کارآموزی و آزمون علمی، مراجع اجباری به شورا، حق تجدید نظرخواهی با موافقت اعضاء، مغایرت با قانون اساسی، ابهام در بعضی از شرایط عضویت و عدم توجه به اخلاق حرفه ای قضاء، معادلات ارزیابی مثبت از شوراهای حل اختلاف را بهم زده و تفکر اجرای کامل قانون اساسی و اصل تفکیک قوا را در رعایت دقیق حقوق و آزادی های مردم از طریق اصلاح و بازنگری در قانون اساسی در اندیشه های آزادی خواهان، صاحبان خرد و حقوق پژوهان تقویت کرده است.