سمینار آموزشی “راهکارهای شناسایی و مواجهه با اخبار جعلی” با حضور جمعی از اصحاب رسانه، کارشناسان روابط عمومی دستگاه های اجرایی ، نویسندگان و دانشجویان در سالن همایش های دانشگاه پیام نور سقز برگزار شد.
مختار جعفری دانش آموخته و نویسنده حوزه ارتباطات در این سمینار گفت: اخبار جعلی، متشکل از اطلاعات جعلی و شایعاتی است که مغرضانه به منظور جهت دادن به افکار عمومی در جهت کسب منافعی خاص به واسطه رسانه ها در ارتباط جعلی تولید و منتشر می شود.
جعفری به دسته بندی محتوایی اطلاعات جعلی پرداخت و گفت: محتواهای طنز، مغالطه آمیز، تقلیدی، ساختگی، ارتباطات جعلی، بافت بستر جعلی و محتوای دستکاری شده از جمله این مواردند.
این تحصیلکرده رشته علوم ارتباطات اجتماعی، بیان کرد: اخبار جعلی عامدانه و با ابعاد سیاسی، اقتصادی(کلیک خوردن)، خصومت ها یا سوگیری های فردی، غیر عامدانه، خطای شخصی و حرفه ای تولید می شوند و خاطرنشان ساخت: پیچیده شدن روابط انسانی، پیشرفت فناوری و کثرت رسانه ها از دلایل رشد اخبار جعلی می باشد.
وی سپس به دلایل پذیرش اخبار جعلی اشاره و اظهار کرد: آسان بودن دسترسی به اطلاعات و اطمینان کاذب از دست یابی به حقیقت، ایجاد تعارض و عدم تعادل به سمت کفه واقع نما، اثر پس زدن ( تاکید کاربر بر باورهای بعضاً نادرست قبلی با وجود ارائه آمار و اطلاعات صحیح) و قدرت فوق العاده در بسیج افکار عمومی از جمله این علت ها است.
این محقق بیان کرد: سردرگمی در مورد حقایق، فریب دادن در مورد موضوعات حساس، پیگیری داستان های ساختگی برای تحقیر مخالفان سیاسی، تکرار یک موضوع برای ایجاد شک و تردید در مورد واقعیت و… موجب افزایش قدرت اخبار جعلی در برخی جاوامع خصوصاً در بستر اینترنت و شبکه های اجتماعی شده است.
جعفری چالش ها و تهدیدهای تولید و انتشار اخبار جعلی را تشریح و بیان کرد: آلوده کردن فضای رسانه ای و اختلال در روند صحیح اطلاعات، فریب عامه در راستای اهداف و منافع برخی افراد حقیقی و حقوقی، ایجاد تعارض یا تضاد منافع میان «مردم»،«مردم و دولت» و «دولت با دولت ها»، سلب اعتماد از دولتمردان و رسانه ها ، تهدید دموکراسی و از بین رفتن آزادی بیان، ایجاد شکاف های اجتماعی، زبانی، مذهبی و دیگر حوزه های چالشی از مواردی است که انتشار اخبار جعلی آن را به وجود آورده و یا تشدید می کند.
این محقق حوزه رسانه، بیان کرد: برخی خبرنگاران و روزنامه نگاران، ربات ها، برخی دولت ها و صاحبان قدرت، برخی احزاب و تشکل ها و هواداران آنها، دولت ها، عده ای از سازمان ها و شرکت ها، تروریست هاو افرادی با انگیزه مادی و شغلی خالقان اخبار جعلی هستند.
جعفری به راهکارهای جلوگیری از گسترش اخبار جعلی پرداخت و یادآور شد: افزایش سواد رسانه ای، تقویت اخلاق رسانه ای، توانمندسازی رسانه ها از لحاظ علمی و تخصصی، اعمال نظارت و بررسی بیشتر از طریق مراکز پژوهشی و رصد رسانه ای، انجمن ها و تشکل های صنفی و تخصصی حوزه رسانه، مراکز پژوهشی و دانشگاه ها و…در این راستا ضروری است.
وی به برخی راهکارهای پیشنهادی فیس بوک و شبکه های اجتماعی هوشمند در رابطه با جلوگیری از انتشار اخبار جعلی پرداخت و گفت: پایش محتوای منتشر شده (همچون خشونت و پورنوگرافی و…)، تایید اعتبار اخبار (همچون تیک آبی در کنار اکانت های واقعی)، اضافه کردن برچسب جعلی به اخباری که در حال همرسانی گسترده هستند ( به جستجوی گوگل و توییت های توییتر هم اضافه شده)، پنهان کردن اخبار جعلی از طریق افت رتبه آن- پایین رفتن در نتایج جستجو (در اینستاگرام از نمایش آن در بخش جستجو یا جستجوی هشتگ ها ممانعت به عمل می آید، تقویت اخبار جعلی با پیوند به اخبار واقعی و هشدار پیش از اشتراک گذاری آن، حذف اخبار جعلی، توقف ربات ها، توقف ارسال اخبار جعلی در گفتگوهای خصوصی در شبکه ها و.. از راهکارهایی است که باید مود توجه قرار بگیرد.
در ابتدای این سمینار دکتر علیرضا شریفی دانشگاه پیام نور سقز با بیان اینکه انتشار اخبار و اطلاعات درست موجب افزایش آگاهی و خیر عمومی جامعه می شود، گفت: نشر اخبار جعلی موجب زیان و عدم احساس امنیت جامعه می شود و مسئولیت کیفری و مدنی بدنبال دارد.
وی افزود: خبرنگاران و روابط عمومی ها از ارکان اصلی اطلاع رسانی و شفاف سازی در جامعه هستند.
سمینار راهکارهای شناسایی و مواجهه با اخبار جعلی به همت فرمانداری ویژه، دانشگاه پیام نور و اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی، برگزار شد.
در این برنامه جمعی از مسئولان از جمله معاون سیاسی فرماندار سقز حضور داشتند.